Wanneer u besluit een overeenkomst met een verzekeraar niet te tekenen betekent dat dat u contractvrij gaat werken. Maar wat moet u vervolgens organisatorisch eigenlijk regelen? Hoe informeert u uw cliënten? Hoe bepaalt u uw tarief? En wat zijn eigenlijk uw rechten en plichten? Op deze pagina vindt u informatie over het werken zonder contract met een zorgverzekeraar.

Organisatorisch
Door de overeenkomst niet te tekenen gaat het contractvrij werken automatisch in. Het is niet verplicht om dit te melden bij de zorgverzekeraar.

Wel is het natuurlijk van belang dat u uw patiënten op de hoogte brengt. Dat kan schriftelijk en/of mondeling. De NZa heeft de Regeling paramedische zorg opgesteld waarin verplichtingen staan beschreven als u contractvrij gaat werken, zoals het ophangen van een prijslijst, declaratievoorschriften, etc. Deze regeling vindt u hier.

Tarieven
Als een praktijk contractvrij gaat werken kan deze zelf het tarief vaststellen. Ter ondersteuning heeft de NVLF een calculatiemodel opgesteld.

Uit de Regeling Paramedische Zorg van de NZa volgt dat voor een prestatie meerdere tarieven mogen worden gehanteerd (zie artikel 6 lid 5 en 7). Wel moet het verschil worden gemotiveerd als meerdere tarieven worden gehanteerd. In deze regeling schrijft de NZa niet voor op basis van welke argumenten de tariefdifferentiatie gemotiveerd moet worden. De NZa noemt het echter niet wenselijk dat tariefdifferentiatie wordt toegepast enkel op basis van een verschil in polissoort (natura of restitutie) van de patiënt. Dat staat immers helemaal los van de daadwerkelijk zorg die de hulpverlener verleent en de verzekerde ontvangt, anders dan bijvoorbeeld een verschil in behandeling die onder dezelfde prestatie wordt geleverd.

Hoe een patiënt is verzekerd, is aan de patiënt zelf. Een restitutiepolis kent doorgaans een hogere premie, maar de patiënt krijgt meer vergoed als hij of zij naar een ongecontracteerde zorgverlener gaat dan een patiënt met een naturapolis. Dat is juist het kenmerk van de polis.

Vergoeding
Het bedrag dat de zorgverzekeraar vervolgens aan de patiënt vergoedt hangt van twee aspecten af:

1. Vastgestelde vergoeding per zorgverzekeraar;
2. De soort polis van de patiënt.

Vastgestelde vergoeding
Verzekerden met een restitutiepolis krijgen 100% vergoed of 100% van het markconforme tarief. Bij de hoogte van de vergoeding voor de restitutiepolis wordt vaak verwezen naar Wmg-tarieven. Voor logopedie zijn er geen Wmg-tarieven vastgesteld omdat voor logopedie vrije prijzen gelden. Daarom gelden voor logopedie marktconforme bedragen. De zorgverzekeraar bepaalt de hoogte het marktconforme tarief. Veelal komt dit neer op het tarief dat de zorgverzekeraar vergoed bij gecontracteerde zorg. Patiënten met een naturapolis krijgen een gereduceerd tarief vergoed. Bekijk hier het een overzicht van vergoedingen per zorgverzekeraar.  

Polisvoorwaarden
Het is belangrijk dat een patiënt altijd de polisvoorwaarden goed doorneemt. Een volledige omschrijving van het recht (of aanspraak) op deze zorg staan beschreven in de polisvoorwaarden. Hierin staat of/en hoeveel recht (of aanspraak) de patiënt heeft op de zorg. Ook staat hier of er een eigen bijdrage of eigen risico van toepassing is.

Factureren
Formeel gezien moet de rekening naar de patiënt worden gestuurd. De patiënt kan de rekening vervolgens declareren bij de zorgverzekeraar.

Per zorgverzekeraar gelden verschillende declaratie-afspraken. Er zijn zorgverzekeraars waarbij de declaratie via VECOZO kan worden ingediend. De zorgverzekeraar int vervolgens het resterende bedrag bij de patiënt. Als de patiënt niet betaalt int de zorgverzekeraar het bedrag alsnog bij de zorgverlener.

De factuur
Wat precies op de factuur naar de patiënt moet komen te staan is vastgesteld in Regeling Paramedische Zorg.

Een declaratie van de zorgverlener aan de patiënt/verzekeraar gebeurt via de patiënt en vermeldt minimaal de navolgende gegevens: 

1. de naam, geboortedatum, adres- en woonplaatsgegevens en het Burgerservicenummer (BSN) van de patiënt; 
2. de geleverde prestaties(s); 
3. het aantal geleverde eenheden van de prestatie(s); 
4. het tarief per prestatie en het totaalbedrag; 
5. de datum of data waarop de prestatie(s) is/zijn geleverd; 
6. de declaratiecode cq. prestatiecode; 
7. de AGB-code van de zorgaanbieder die de prestatie declareert.

Daarnaast stelt de Belastingdienst nog de volgende extra verplichtingen: uw KvK-nummer en een opeenvolgend nummer.

Rechten en plichten
De wet- en regelgeving is hetzelfde voor een praktijk die contractvrij werkt als voor een praktijk die met een overeenkomst met een zorgverzekeraar werkt. Zo moet de praktijk zich ook houden aan de richtlijnen en standaarden van de NVLF. Alle procesmatige en zorginhoudelijke richtlijnen gelden ook voor praktijken die contractvrij werken. Het grote verschil is echter dat de praktijk het tarief voor de behandeling zelf mag bepalen en zich niet aan de verplichtingen uit de overeenkomsten met zorgverzekeraars hoeft te houden.

De richtlijn die een praktijk die contractvrij werkt volgt is de Regeling paramedische zorg van de NZa.

Verder zijn de polisvoorwaarden van de patiënt belangrijk. Hierin kunnen bepalingen staan die van belang zijn voor de praktijkvoering. Denk bijvoorbeeld aan de DTL. Contractvrij werken is in principe niet van invloed op werken met een verwijzing of DTL. Wel kunnen in de polisvoorwaarden van de patiënt andere bepalingen zijn opgenomen. In dit geval zijn de polisvoorwaarden leidend.

De NVLF & contractvrij werken
De NVLF krijgt veel vragen van leden over het ondertekenen van de contracten met de zorgverzekeraars. Helaas laten de mededingingsregels niet toe dat we hierover een advies geven. De NVLF staat dan ook neutraal tegenover de keuze van contractvrij werken of werken met een overeenkomst. U dient zelf de afweging te maken of u de contracten tekent.

Afhankelijk van uw keuze kunnen zich de volgende situaties voordoen:

• Als u zich kunt vinden in de afspraken die in het door de zorgverzekeraar opgestelde contract zijn vastgelegd, dan kunt u het contract accepteren. Met het ondertekenen ervan worden deze afspraken geformaliseerd.
• Als u zich niet kunt vinden in de afspraken die in het door de zorgverzekeraar opgestelde standaardcontract zijn vastgelegd, zijn er twee opties:
  1. U besluit het aangeboden contract niet te tekenen. Het contract is dan niet op uw praktijk van toepassing. De consequenties van het niet-tekenen van het contract verschillen per zorgverzekeraar. De meeste verzekeraars vergoeden een gereduceerd tarief. Laat u hierover goed informeren, zodat u ook uw patiënten goed kunt informeren.
  2. U besluit het contract nog niet te tekenen en maakt uw bezwaren kenbaar aan de zorgverzekeraar. Wellicht is de zorgverzekeraar bereid aan uw bezwaren tegemoet te komen, zodat alsnog overeenstemming kan worden bereikt over een aangepast contract. Een zorgverzekeraar is echter niet verplicht om individueel met u te onderhandelen.

Ondersteuning
De ondersteuning van leden die contractvrij werken is niet anders dan die van leden die werken met een overeenkomst. De NVLF heeft een prijslijst en een calculatiemodel opgesteld waarmee een tarief kan worden berekend.

Cijfers
De NVLF heeft geen zicht op welke contracten leden tekenen. Op basis van signalen kunnen we het vermoeden uitspreken dat het aantal praktijken die geheel contractvrij werken minimaal is. Er zijn wel steeds meer praktijken die niet alle overeenkomsten tekenen, maar alleen de contracten van de dominante zorgverzekeraars. Verder bestaat het vermoeden dat praktijken met een specifiek aandachtsgebied eerder kiezen voor contractvrij werken.

Contact met zorgverzekeraars
Neem bij vragen of klachten over informatie die verzekeraars aan patiënten verstrekken over praktijken zonder contract altijd contact op met de zorgverzekeraar.

Indien de zorgverzekeraar niets doet met de klacht dan kunt u een klacht indienen bij de NZa. Bezwaren en klachten kunt u sturen naar de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) via info@nza.nl. De NZa kan concreet actie ondernemen naar aanleiding van meldingen ten aanzien van het contracteerproces. Naar aanleiding van meldingen over de inhoud van de contracten kunnen zij formeel geen actie ondernemen, maar deze signalen ontvangen ze wel graag. De NVLF ontvangt graag een afschrift van de klacht, zodat wij dit mee kunnen nemen in onze gesprekken met de zorgverzekeraar.